Λαογραφικό υλικό (Ιούνιος ή Θεριστής)

Απόσπασμα από το βιβλίο  ΤΟ ΠΟΛΥΡΡΑΧΟ ΣΤΟ ΔΙΑΒΑ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ 

του συγγραφέα Γεώργιου Π. Δαλαγιώργου 

Συλλογή λαογραφικού υλικού

Αναδρομή στις ασχολίες και στον τρόπο διασκέδασης παλαιοτέρων εποχών

.................................................................................................................................

2. Θέρος

Σημαντική γεωργική εργασία λάμβανε χώρα το μήνα Ιούνιο ή «Θεριστή». Την περίοδο του θερισμού, οι «θεριστάδες» από το πρωί έως το βράδυ ετοίμαζαν τα «δεματικά», δηλαδή κλωνιά σίκαλης, τα οποία χρησιμοποιούσαν προκειμένου να δέσουν τα δεμάτια του θερισμού. Το δέσιμο με σύρμα ή σχοινί ήταν άγνωστη διαδικασία εκείνη την περίοδο.

Με την αυγή ξεκινούσαν οι «θεριστάδες», με τα δρεπάνια στα χέρια για το χωράφι. Οι «θεριστάδες» εργάζονταν πάντα σε ομάδες. Κάθε ομάδα έπρεπε να αποτελείται από τρία άτομα, εκ των οποίων οι δύο να κόβουν το σιτάρι και ο ένας, ο «Μπαγλατζής», όπως λεγόταν, να δένει τις «χεριές» με τα «δεματικά» και να τις σφίγγει πολύ δυνατά με το «κλιτσινίκο», ένα ειδικό ξύλο μόλις 30 εκατοστά.

Οι «θεριστάδες» έχουν τον πρωτεργάτη, ο οποίος προχωράει μπροστά και κόβει τον «όργο», ενώ οι υπόλοιποι ακολουθούν. Όσοι δεν μπορούσαν να αποδώσουν τον «όργο» μόνοι τους, δέχονταν βοήθεια από τους άλλους.

Στο θέρο συμμετείχαν και οι γυναίκες, κοπιάζοντας όσο και οι άντρες. Από το θέρο δεν έλειπαν ούτε οι γυναίκες που θήλαζαν μικρά παιδιά, τα οποία έπαιρναν μαζί τους στο χωράφι και τα άφηναν μέσα στην κούνια, κάτω από τον ίσκιο κάποιου δέντρου.
Οι γυναίκες ηλιοκαμένες και ταλαιπωρημένες μέσα στον «όργο»,συνήθιζαν να τραγουδούν το ακόλουθο τραγούδι:
Ήλιε γιατί και άργησες
κι’ αργείς να βασιλέψεις
σε καταργιούνται ήλιε μου
σε καταργιούνται μάνες
σε καταργιέται εργατιά
σε καταργιούνται μικρά παιδιά
που καρτερούν τις μάνες
μέσα από τις κούνιες τους
να’ ρθούν να τα βυζάξουν.
Η μεσημεριανή ανάπαυλα για φαγητό αποτελούσε τη μοναδική ξεκούραση των «θεριστάδων». Επέστρεφαν στο σπίτι με τη δύση του ήλιου για να αναπαυθούν.
Μετά το «μαύρο θέρο» (έτσι τον αποκαλούσαν οι «θεριστάδες»), μάζευαν τα δεμάτια θημωνιές και τα κουβαλούσαν στο αλώνι.